Geçtiğimiz Şubat ayında ikinci yıldönümünü yaşadığımız 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yapı güvenliğini artırmaya yönelik düzenlemeler yapmaya başlamıştı. Bu kapsamda, 12 Mayıs 2023 tarihinde Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği’nde önemli değişiklikler yayımlandı.
Ancak, uygulamalarda karşılaşılan zorluklar nedeniyle bu düzenlemelerde zaman içinde bazı esnemeler yapıldı ve uygulama süreleri ertelendi. Son olarak, 28 Ocak 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan yeni değişiklikle bazı kuralların uygulanması 31 Aralık 2025’e kadar ertelendi.
Şimdi, bu değişikliklerin ne olduğunu, hangi kuralların ertelendiğini ve bu durumun sektöre nasıl yansıyacağını özetle ele alalım.
12 Mayıs 2023’teki Yönetmelikte Neler Vurgulanmıştı?
12 Mayıs 2023 tarihli yönetmelikte, bina güvenliği ve şehircilik ilkeleri ön planda tutulmuştu. Zemin katlarda konut dışı fonksiyonlara izin verilirken, yükseklik sınırı 4.50 metre ile belirlenmişti. Deprem yönetmeliğine uygun taşıyıcı sistemlerin kullanılması zorunlu kılınmış, kısa kolon, asma kat ve kapalı çıkmalar yasaklanmıştı.
Ayrıca, kat genişliği için yeni kurallar getirilmiş, 5 ila 9 kat arasındaki binalarda belirlenen parsel genişliğinden küçük alanlarda inşaata izin verilmemişti. Kamusal alanlarda tuvalet, lavabo ve mescit yapımı idarelerin sorumluluğuna bırakılmıştı. Mimari proje müellifliği ve statik proje için deneyim şartları artırılmış, bina yüksekliği arttıkça mühendis ve mimarlar için daha sıkı kriterler getirilmişti. Bu konuda özetlediğimiz bilgilerin detaylı haline ilgili yönetmelikten erişebilirsiniz.
Daha Sonra Neler Oldu?
12 Ağustos 2023 ve 13 Ocak 2024’te yapılan düzenlemelerle bazı uygulamalar ertelendi.
- Zemin katında dükkân olan binalarda kapalı çıkma yasağı kaldırıldı.
- Kapalı çıkma yasağı kapsamı genişletildi ve sınır, Zemin+4 kattan, Zemin+7 kata yükseltildi.
- Bu düzenlemelerin uygulanması 31 Aralık 2024’e kadar ertelendi.
Ancak, süreç içerisinde sektörden gelen geri bildirimler ve uygulamada yaşanan bazı pratik zorluklar nedeniyle yeni bir erteleme kararı alındı ve yapı ruhsatı başvuruları ile ilgili geçici madde 3 değiştirilerek, bazı kısıtlamaların uygulanma süresi 31 Aralık 2025’e kadar ertelendi.
Bu erteleme, özellikle ruhsat işlemleri tamamlanmış veya süreci devam eden projelerin aksamaması için önemli bir adım oldu.
- Mevcut projeleri olan müteahhitler ve yatırımcılar için yeni düzenlemelere uyum sağlama zorunluluğu belirli bir süre ertelendi.
- Kapalı çıkma ve zemin kat ticari alan yükseklikleriyle ilgili kuralların ertelenmesi, mevcut yapılaşmayı kolaylaştırdı.
- Mimari ve mühendislik projelerinde deneyim şartlarının ertelenmesi, daha geniş bir mühendis ve mimar kitlesinin proje alabilmesini sağladı.
Ancak, bu ertelemelerin kalıcı bir düzenleme olmadığı unutulmamalıdır. 2026 yılı itibariyle yönetmelikte belirtilen kuralların tam anlamıyla yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Bu yönetmelik değişiklikleri, inşaat sektöründe özellikle proje ve ruhsat süreçlerini doğrudan etkileyen düzenlemeler içermektedir. Şehirleşme, yapı güvenliği ve tasarım standartları açısından dikkatle takip edilmesi gereken konular arasındadır ve buradaki yorumların detayları ilgili yönetmelikten kontrol edilmelidir.
